انواع مهندسی ژنتیک

مهندسی ژنتیک، با وجود تمام جنجال‌های پیرامون آن، اینجا است تا بماند و پیش رفت کند تا این که فن ‌آوری‌های مهندسی پزشکی کامل‌تر و هوشمندتر شوند. در مقاله‌ی زیر در مورد انواع مختلف مهندسی ژنتیک بیشتر بخوانید.
پیش رفت‌هایی که در مهندسی ژنتیک صورت ‌گرفته، این را کاملاً قابل تصور ساخته که شروع به طراحی پیش رفت تکاملی خود کنیم. ~ آیزاک آسیموف (Isaac Asimov)
بسیار خوب، این که ما به طور واقعی شروع به طراحی پیش رفت تکاملی خود کرده‌ایم یا نه، روی هم رفته یک موضوع و بحث دیگری است، اما واقعیت این است که مهندسی ژنتیک باعث وسیع تر شدن دامنه‌ی درمان و معالجه‌ی بیماری‌های مختلف ارثی و نا علاج شده است و به خاطر همین، قطعاً سزاوار توجه و احترام زیادی است. توجه کنید که بر خلاف آن چه بسیاری از ما، طبق فیلم‌های علمی تخیلی بسیار عجیب هالیوودی، باور داریم، مهندسی ژنتیک فقط در مورد ایجاد گونه‌های عجیب و غریب جدید و یا ایجاد جهش از گونه‌های غیر انسانی نیست. مهندسی ژنتیک، آن گونه که امروزه وجود دارد، بیشتر در مورد به بود کیفیت گونه‌های موجود از موجودات مختلف، از طریق افزایش سلامت، باز ده (در بخش کشاورزی و دام)، و افزایش کیفیت کلی است. این کار معمولاً با دست کاری ماده‌ی ژنتیکی افراد، برای مقابله با نقص‌ها و عیب‌های فلج کننده و بیماری‌های خطرناک انجام می‌شود، به گونه‌ای که آناتومی آن‌ها شرایط زنده ماندن در حال کار را داشته باشد، نه این که خود قربانی شوند. برای دست‌ یابی به این‌ها و مواردی از این قبیل که پایان مشابهی دارند، سه نوع مختلف از مهندسی ژنتیک، بر اساس توابع و زمینه‌های کار بردی آنها، وجود دارد. اجازه دهید به بخش بعدی برویم و آن‌ها را بررسی کنیم.

انواع مختلف مهندسی ژنتیک

حوزه مهندسی ژنتیک تنها به دست کاری ژنتیکی انسان، جهت پیش رفت در کشف راه حل‌های مختلف پزشکی و علمی، محدود نمی‌شود. بزرگترین مهندس ژنتیک در بین همه‌ی ما، طبیعت است، که دست کاری‌های ژنتیکی را در تمام این مدت با خود به همراه داشته است، حتی مدت‌ها قبل از این که اولین تبار انسان‌ بر روی زمین، به عنوان یک گونه‌ی برتر معرفی شود! باور نمی کنید؟ بسیار خوب، شما پدیده‌ها‌ی سیر تکاملی انتخاب طبیعی و پرورش انتخابی را چگونه توضیح می‌دهید؟ طراحی نقشه‌های کلی از نسخه‌های مختلف روند زندگی و ایجاد محیط مناسب برای اجرای هر کدام از آنها، به معنی یک تکلیف یا وظیفه‌ی طبیعت نیست! تا آن جا که به منافع بشر و تلاش او در مهندسی ژنتیک مربوط می‌شود، ما هنوز هم در راهی پشت سر طبیعت و در مرحله‌ای در شرف شکوفایی هستیم. لطفاً نگاهی بیاندازید به ادامه‌ی مطلب، که در مورد سه دسته‌ی اصلی مهندسی ژنتیک است.

مهندسی ژنتیک تحلیلی و تجزیه‌ای

شاخه‌ای از تحقیقات مهندسی ژنتیک است که در آن مدل‌های ژنتیکی مجازی با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری ایجاد شده است. برنامه‌های کامپیوتری مختلف برای مطالعه‌ی نظری روی پیامدهای مختلف مهندسی ژنتیک، به صورتی که باید در عمل انجام شود، استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، قبل از انجام آزمایش پیوند دو ژن متفاوت در عمل، آماده سازی یک مدل تحلیلی بر اساس یک برنامه‌ی مناسب، که به منظور رسیدن به هدف ایجاد شده است، ایده‌ای را به محققان خواهد داد‌ که آیا این پیوند می‌تواند در همه‌ی موارد موفقیت آمیز باشد یا نه، و در صورت موفقیت، آیا نتیجه‌ی مطلوب و دل خواه به دست خواهد آمد یا نه. این روش بهتر از انجام روش آزمون و خطا می‌باشد و در طول آزمایش خطر فاجعه را با استفاده از موجودات واقعی، به ویژه حیوانات، کاهش می‌دهد.

مهندسی ژنتیک کار بردی

مهندسی ژنتیک کاربردی، همان‌ طور که از نامش پیدا است، زمینه‌ای از مهندسی ژنتیک است که مربوط به ابزارهای کار بردی مهندسی ژنتیک با دست کاری ژن‌های موجودات زنده، برای ساخت نسخه ژنتیکی از آنها می‌باشد، و یا به معرفی برخی ویژگی‌های مختلف در آن‌ها می‌پردازد. به عنوان مثال اول، اشاره می‌کنیم به موضوع شبیه سازی موجودات، و به عنوان مثال دوم نیز اشاره می‌کنیم به قضیه اثبات شده‌ی انتقال ژن‌ها یا ترانس‌ ژنیک‌ها. شبیه سازی، رشته‌ای تحت نظر و بحث بر انگیز است، و در روش‌های مختلف بر روی حیوانات و گیاهان انجام شده که نتایج گیج کننده و موفقیت‌های نا معلومی را در پی داشته است. از سوی دیگر، انتقال ژن، یک رشته‌ی نسبتاً متداول است و بسیاری از ما، حالا یا مدتی بعد، با نتایج حاصل از آن در گیر خواهیم شد. آیا باور نمی‌کنید؟ بسیار خوب، در مورد میوه‌ها و سبزیجات پیوندی چه؟ این‌ها نمونه‌های رایج و فراوانی از انتقال ژن هستند.

مهندسی ژنتیک شیمیایی

مهندسی ژنتیک شیمیایی را می‌توان منشأ مهندسی ژنتیک کار بردی نامید، چرا که با تجزیه و جدا سازی، تقسیم بندی و نمودار بندی ژن‌ها سر و کار دارد، تا آن‌ها را برای فعالیت‌های مهندسی ژنتیک کار بردی و آزمایشات دیگر آماد‌ه ‌سازی کند. مهندسی ژنتیک شیمیایی شامل نقشه برداری ژنتیکی، مطالعه‌ی تعاملات ژنتیکی و کد کردن ژنتیکی می‌باشد. در نقشه برداری ژنتیکی، قطعات DNA خاصی به کروموزوم‌های خاص اختصاص داده می‌شوند و در نتیجه، پس از تعیین یک توالی کامل DNA از یک شیئ، یک نقشه‌ی ژنتیکی ایجاد می‌شود. نقشه برداری ژنتیکی برای فهم بیماری ژن پیوندی بسیار بسیار مهم است و این فهم، پایه و اساس روش‌های مختلف ژن ‌درمانی را می‌سازد. بررسی فعل و انفعالات ژنتیکی کمک می‌کند تا محققان بفهمند، دقیقاً چگونه مجموعه و ترکیبی از ژن‌ها، یک فنو تیپ خاص یا مجموعه‌ای از خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و رفتاری را تولید می‌کنند. کد کردن ژنتیکی با مطالعه و آزمایش روی توالی اسیدهای آمینه‌ی DNA و RNA، برای درک روند وراثت و ویژگی‌های یک شیء، سر و کار دارد. این‌ها به درک و فهم اساس، امکان‌ها و شرایط به وجود آمدن ویژگی‌های نا مطلوب ارثی، نقص‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند، که در نتیجه برای پیدایش راه حل‌های پزشکی برای جلو گیری از آن‌ها، مؤثر خواهند بود.
این‌ها سه دسته‌ی عمده از مهندسی ژنتیک هستند که تا به امروز ایجاد و توسعه داده شده‌اند. به غیر از سه نوع مهندسی ژنتیک فوق، دو رشته‌ی دیگر نیز در مهندسی ژنتیک در حال ظهور می‌باشد، مهندسی سلول‌های سوماتیک و مهندسی میکروب - خطی (germ - line). در حال حاضر هر دو اینها، در مهندسی ژنتیک انسان، بسیار مورد توجه هستند و در ژن درمانی برای اصلاح ژن معیوب، و برای جلو گیری از انتقال نقص ارثی یا بیماری از یک نسل به نسل‌های بعدی، استفاده می‌شوند. هر کدام از این کلاس‌های مهندسی ژنتیک در آینده، باعث پیش رفتی بالقوه در درمان مؤثر بیماری‌‌های بحرانی مانند پارکینسون، آلزایمر و بیماری هانتینگتون خواهد شد.